Bạn là Hộ kinh doanh (HKD) hay Cá nhân kinh doanh (CNKD) đang băn khoăn về nghĩa vụ thuế? Từ quy định mới nhất, cơ quan thuế đã phân loại HKD/CNKD thành 3 nhóm rõ ràng dựa trên doanh thu, kéo theo những khác biệt lớn về phương pháp tính thuế GTGT, TNCN, nghĩa vụ kê khai, và yêu cầu về hóa đơn, sổ sách kế toán.
Nhóm 1: Doanh thu ≤200 triệu
- Thuế GTGT & TNCN: Không phải nộp.
- Trách nhiệm kê khai: Kê khai 2 lần/năm (đầu/giữa năm và cuối năm) để xác định nghĩa vụ thuế.
- Hóa đơn: Ghi chép đơn giản (được hỗ trợ phần mềm đơn giản miễn phí).
- Sổ kế toán: Ghi chép đơn giản (được hỗ trợ phần mềm đơn giản miễn phí).
- Tài khoản ngân hàng: Không bắt buộc.
- Chuyển đổi pp tính thuế: Không áp dụng.
Ví dụ minh họa:
-
- HKD A mở một quán nước giải khát nhỏ, doanh thu năm 2024 đạt 180 triệu đồng (<200 triệu).
- HKD A không phải nộp thuế GTGT và thuế TNCN (doanh thu dưới ngưỡng chịu thuế 100 triệu/năm).
- HKD chỉ cần kê khai thuế 2 lần/năm (hoặc 1 lần/năm theo quy định hiện hành) và ghi chép sổ sách đơn giản.
Nhóm 2: 200 triệu < Doanh thu ≤3 tỷ
- Thuế GTGT: Theo phương pháp trực tiếp theo tỷ lệ % doanh thu. Thuế GTGT phải nộp = Doanh thu × Tỷ lệ %. Có thể tự nguyện đăng ký áp dụng phương pháp khấu trừ nếu Thuế GTGT đầu vào đủ điều kiện.
- Thuế TNCN: Tính theo tỷ lệ % trên doanh thu theo từng ngành nghề. Số thuế TNCN phải nộp = Doanh thu × Tỷ lệ %.
- Trách nhiệm kê khai: Kê khai theo quý (4 lần/năm) + quyết toán năm.
- Hóa đơn: Bắt buộc dùng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền nếu Doanh thu >1 tỷ và có hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng.
- Sổ kế toán: Sổ kế toán đơn giản, phần mềm miễn phí.
- Tài khoản ngân hàng: Bắt buộc mở tài khoản riêng phục vụ kinh doanh.
- Chuyển đổi pp tính thuế: Nếu Doanh thu >3 tỷ trong 2 năm liên tục → áp dụng như nhóm 3 từ năm sau.
Ví dụ minh họa:
- HKD B mở cửa hàng tạp hóa, doanh thu năm 2024 đạt 1,2 tỷ đồng (>200 triệu và ≤3 tỷ). Ông B nộp thuế theo phương pháp trực tiếp trên doanh thu.
- Giả sử tỷ lệ nộp tổng cộng là 1,5%: Số thuế phải nộp (tổng cộng) ≈1,2 tỷ×1,5%=18 triệu đồng.
- HKD B bắt buộc dùng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền (do DT >1 tỷ) và bắt buộc mở tài khoản ngân hàng riêng cho kinh doanh.
Nhóm 3: Doanh thu >3 tỷ
- Thuế GTGT: Bắt buộc áp dụng khấu trừ. Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra − Thuế GTGT đầu vào được khấu trừ.
- Thuế TNCN: Tính trên thu nhập tính thuế ×17% (Thu nhập tính thuế = Doanh thu − chi phí hợp lý).
- Trách nhiệm kê khai: Kê khai theo tháng (nếu có doanh thu năm trên 50 tỷ) hoặc quý, quyết toán năm.
- Hóa đơn: Bắt buộc dùng hóa đơn điện tử có mã hoặc HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền.
- Sổ kế toán: Bắt buộc mở sổ kế toán theo chế độ kế toán của DN siêu nhỏ hoặc DN vừa.
- Tài khoản ngân hàng: Bắt buộc mở tài khoản riêng phục vụ kinh doanh.
- Chuyển đổi pp tính thuế: Được khấu trừ thuế GTGT đầu vào từ kỳ đầu tiên.
Ví dụ minh họa:
- Công ty X (tư cách hộ kinh doanh) là đại lý phân phối, doanh thu năm 2024 đạt 5 tỷ đồng (>3 tỷ).
- Thuế GTGT được áp dụng phương pháp khấu trừ.
- Ví dụ: Thuế GTGT đầu ra 500 triệu, Thuế GTGT đầu vào 450 triệu. → Thuế phải nộp = 500 − 450 = 50 triệu đồng.
- Thuế TNCN tính trên Thu nhập tính thuế theo thuế suất 17%.
- Ví dụ: Thu nhập tính thuế là 500 triệu. → Thuế TNCN phải nộp = 500 triệu × 17% = 85 triệu đồng.
- Công ty X bắt buộc mở sổ kế toán theo Chế độ kế toán Doanh nghiệp siêu nhỏ.
