Từ ngày 01/01/2026, cơ chế quản lý thuế đối với hộ kinh doanh sẽ chính thức bước sang một giai đoạn mới. Thay vì hình thức thuế khoán quen thuộc, toàn bộ hộ kinh doanh sẽ chuyển sang tự kê khai – tự tính – tự nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế. Đây không chỉ là thay đổi về cách tính thuế, mà còn là sự thay đổi căn bản trong cách quản lý, theo hướng minh bạch và dựa trên dữ liệu.
Theo đánh giá của Kế Toán Hà Nội, rất nhiều hộ kinh doanh hiện nay vẫn chưa hình dung rõ: từ năm 2026, mình phải nộp những loại thuế nào, doanh thu bao nhiêu thì phải nộp, và cách tính cụ thể ra sao. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ toàn bộ bức tranh thuế hộ kinh doanh theo quy định mới.
Thuế hộ kinh doanh từ năm 2026 thay đổi như thế nào?
Theo định hướng quản lý mới, Nhà nước thống nhất áp dụng nguyên tắc: chỉ thu thuế khi có doanh thu vượt ngưỡng quy định, đồng thời xóa bỏ những khoản thu không còn phù hợp.
Từ năm 2026, có ba điểm mấu chốt hộ kinh doanh cần đặc biệt lưu ý:
- Bỏ hoàn toàn thuế khoán, chuyển sang kê khai theo doanh thu thực tế
- Nâng ngưỡng miễn thuế lên mức cao hơn so với hiện nay
- Chính thức bãi bỏ lệ phí môn bài đối với hộ kinh doanh
Những thay đổi này giúp giảm gánh nặng cho hộ kinh doanh nhỏ, nhưng đồng thời yêu cầu cao hơn về kê khai, hóa đơn và minh bạch doanh thu.
Các loại thuế hộ kinh doanh phải nộp từ năm 2026
Theo quy định mới, kể từ năm 2026, hộ kinh doanh chỉ còn phải quan tâm đến 2 loại thuế chính, nếu doanh thu vượt ngưỡng miễn thuế.
Thuế Giá trị gia tăng (GTGT)
Thuế GTGT là loại thuế gián thu, được tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ trong quá trình kinh doanh. Việc hộ kinh doanh phải nộp thuế GTGT hay không, và nộp theo cách nào, phụ thuộc trực tiếp vào quy mô doanh thu trong năm.
Với hộ kinh doanh có doanh thu từ mức miễn thuế trở lên, thuế GTGT sẽ được tính theo hai hướng:
- Nhóm doanh thu trung bình: tính thuế trực tiếp theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu
- Nhóm doanh thu lớn: bắt buộc áp dụng phương pháp khấu trừ, tương tự doanh nghiệp
Điều này đồng nghĩa với việc, từ một ngưỡng doanh thu nhất định, hộ kinh doanh sẽ phải quản lý hóa đơn, chứng từ và sổ sách chặt chẽ hơn rất nhiều.
Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN)
Thuế TNCN đối với hộ kinh doanh được hiểu là khoản thuế đánh trực tiếp vào thu nhập phát sinh từ hoạt động kinh doanh. Từ năm 2026, ngưỡng miễn thuế TNCN được điều chỉnh theo hướng có lợi hơn cho hộ kinh doanh nhỏ.
Tùy theo mức doanh thu, hộ kinh doanh có thể:
- Nộp thuế TNCN theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu
- Hoặc nộp thuế dựa trên thu nhập thực tế sau khi trừ chi phí hợp lý
Theo Kế Toán Hà Nội, đây là điểm mà rất nhiều hộ kinh doanh dễ nhầm lẫn nếu không được tư vấn rõ ngay từ đầu.
Ngưỡng doanh thu và nghĩa vụ thuế hộ kinh doanh năm 2026
Để dễ hình dung, nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh từ năm 2026 được chia thành ba nhóm doanh thu chính.
Doanh thu từ 500 triệu đồng/năm trở xuống
Đây là nhóm hộ kinh doanh nhỏ. Với nhóm này:
- Không phải nộp thuế GTGT
- Không phải nộp thuế TNCN
Tuy nhiên, miễn thuế không đồng nghĩa với miễn thủ tục. Hộ kinh doanh vẫn phải thực hiện đăng ký, kê khai theo quy định, nếu thuộc diện quản lý.
Doanh thu trên 500 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm
Nhóm doanh thu này bắt đầu phát sinh nghĩa vụ thuế. Hộ kinh doanh có thể lựa chọn phương pháp tính thuế phù hợp:
- Tính thuế trực tiếp theo tỷ lệ % trên doanh thu
- Hoặc lựa chọn tính thuế dựa trên thu nhập (nếu đáp ứng điều kiện)
Với phương pháp tính trên doanh thu, số thuế phải nộp được xác định đơn giản theo công thức:
- Thuế GTGT = Doanh thu x Tỷ lệ % theo ngành nghề
- Thuế TNCN = Doanh thu x Tỷ lệ % tương ứng
Tỷ lệ % sẽ khác nhau tùy từng lĩnh vực kinh doanh như thương mại, dịch vụ, sản xuất hay cho thuê tài sản. Doanh thu tính thuế là toàn bộ số tiền phát sinh, không phân biệt đã thu tiền hay chưa.
Doanh thu từ 3 tỷ đồng/năm trở lên
Từ ngưỡng này, hộ kinh doanh được xem là có quy mô lớn và bắt buộc áp dụng cách quản lý tương tự doanh nghiệp.
Cụ thể:
- Thuế GTGT được tính theo phương pháp khấu trừ
- Thuế TNCN được tính trên thu nhập sau khi trừ chi phí hợp lý
Điều này đòi hỏi hộ kinh doanh phải có:
- Hóa đơn đầy đủ
- Chứng từ chi phí hợp lệ
- Hệ thống sổ sách minh bạch
Theo kinh nghiệm thực tế của Kế Toán Hà Nội, nếu không chuẩn bị từ sớm, rất nhiều hộ kinh doanh sẽ gặp khó khăn lớn khi bước vào nhóm doanh thu này.
Cách kê khai thuế hộ kinh doanh theo cơ chế mới
Khi chuyển sang hình thức tự kê khai, hộ kinh doanh cần chủ động nắm rõ quy trình thực hiện để tránh sai sót.
- Về cơ bản, hồ sơ khai thuế sẽ bao gồm tờ khai theo mẫu quy định và các bảng kê doanh thu (nếu có). Việc nộp hồ sơ có thể thực hiện qua nhiều kênh điện tử như cổng thuế điện tử, ứng dụng eTax Mobile hoặc cổng dịch vụ công.
- Thời hạn nộp hồ sơ và nộp tiền thuế sẽ phụ thuộc vào hình thức kê khai theo tháng hoặc theo quý. Trường hợp tạm ngừng kinh doanh đúng quy định, hộ kinh doanh có thể được miễn nộp hồ sơ trong thời gian tạm ngừng.
- Điểm quan trọng cần lưu ý là: kê khai đúng hạn và đầy đủ quan trọng không kém số tiền thuế phải nộp. Rất nhiều trường hợp bị xử phạt không vì trốn thuế, mà vì nộp chậm hoặc kê khai thiếu.
Một số câu hỏi hộ kinh doanh thường gặp trước năm 2026
- Nhiều hộ kinh doanh băn khoăn liệu từ năm 2026 còn phải nộp lệ phí môn bài hay không. Câu trả lời là không, khoản phí này đã chính thức được bãi bỏ.
- Với hộ kinh doanh hoạt động nhiều ngành nghề, doanh thu cần được tách riêng theo từng lĩnh vực để áp dụng đúng tỷ lệ thuế. Nếu không tách được, cơ quan thuế có quyền ấn định doanh thu.
- Đối với nhóm doanh thu dưới 3 tỷ, nếu áp dụng phương pháp tính thuế theo tỷ lệ trên doanh thu thì không được trừ chi phí đầu vào khi tính thuế TNCN. Đây là điểm rất dễ hiểu nhầm.
- Hóa đơn và chứng từ trong cơ chế mới đóng vai trò cực kỳ quan trọng, không chỉ để tính thuế mà còn để chứng minh doanh thu thực tế, hạn chế rủi ro bị ấn định thuế.
Lời kết
Sự thay đổi trong chính sách thuế từ năm 2026 vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với hộ kinh doanh. Hiểu đúng quy định, áp dụng đúng ngay từ đầu sẽ giúp hộ kinh doanh giảm rủi ro, tránh bị phạt oan và vận hành ổn định hơn. Kế Toán Hà Nội khuyến nghị hộ kinh doanh nên chủ động rà soát doanh thu, cách kê khai và phương pháp tính thuế ngay từ bây giờ, thay vì chờ đến khi chính sách chính thức áp dụng. Chuẩn bị sớm không chỉ giúp tuân thủ đúng pháp luật, mà còn là nền tảng để hộ kinh doanh phát triển bền vững trong giai đoạn quản lý mới.
