Từ ngày 1/1/2026, chính sách thuế đối với hộ kinh doanh chính thức bước sang giai đoạn mới với nhiều thay đổi quan trọng. Theo Luật Quản lý thuế (thay thế) vừa được Quốc hội thông qua, hộ kinh doanh sẽ không còn áp dụng cách quản lý đồng loạt như trước mà được phân loại rõ ràng thành bốn nhóm. Việc chia nhóm dựa trên doanh thu giúp cơ quan thuế quản lý minh bạch hơn, đồng thời buộc hộ kinh doanh phải chủ động chuẩn bị sổ sách, hóa đơn và phương pháp kê khai phù hợp với quy mô hoạt động thực tế.
Phân 4 nhóm hộ kinh doanh theo doanh thu và phương pháp tính thuế
Theo chia sẻ tại tọa đàm chuyên đề về chuyển đổi thuế khoán sang kê khai, đại diện Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho biết Luật Quản lý thuế mới đã xác lập cách phân loại hộ kinh doanh theo bốn nhóm cụ thể. Mỗi nhóm có ngưỡng doanh thu, nghĩa vụ thuế, chế độ hóa đơn và yêu cầu kế toán khác nhau, tác động trực tiếp đến cách vận hành của từng hộ từ năm 2026 trở đi.
Nhóm 1: Doanh thu dưới ngưỡng phải nộp thuế (Quốc hội đã thông qua mức 500 triệu)
-
Doanh thu: < 500 Trăm triệu (Triệu đồng).
-
Thuế GTGT: Doanh thu thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT, miễn thuế diện miễn thuế.
-
Khai thuế: Khai doanh thu 1 lần chậm nhất ngày 31/1 năm tiếp theo (vượt ngưỡng 6 tháng đầu, khai chậm nhất 30/6 năm tiếp theo).
-
Hoá đơn điện tử: Không bắt buộc.
-
Chế độ kế toán: Không bắt buộc.
Nhóm 2: Doanh thu từ mức vượt ngưỡng phải nộp thuế đến dưới 3 tỷ đồng
-
Doanh thu: 500 Triệu – 3 Tỷ.
-
Thuế GTGT: Doanh thu – ngưỡng chịu thuế x tỷ lệ thuế GTGT theo ngành nghề.
-
Thuế TNCN:
-
Lựa chọn 1: Doanh thu – ngưỡng chịu thuế x tỷ lệ tính thuế.
-
Lựa chọn 2: Doanh thu – chi phí x thuế suất 15%.
-
-
Khai thuế: Khai, nộp thuế GTGT, TNCN theo quý (chậm nhất 31/1 nếu chọn cách tính 2).
-
Hoá đơn điện tử: Bắt buộc (trên 1 tỷ), Khuyến khích (dưới 1 tỷ).
-
Chế độ kế toán: Bắt buộc.
Nhóm 3: Doanh thu từ 3 đến dưới 50 tỷ
-
Doanh thu: 3 Tỷ – 50 Tỷ.
-
Thuế GTGT: Doanh thu – ngưỡng chịu thuế x tỷ lệ thuế GTGT theo ngành nghề.
-
Thuế TNCN: Thu nhập chịu thuế = Doanh thu – chi phí x thuế suất 17%.
-
Khai thuế: GTGT theo quý, TNCN chậm nhất 31/1 năm sau.
-
Hoá đơn điện tử: Bắt buộc.
-
Chế độ kế toán: Lựa chọn (chế độ kế toán Hộ kinh doanh KHKD hoặc chế độ kế toán DN nhỏ, siêu nhỏ).
Nhóm 4: Doanh thu trên 50 tỷ
-
Doanh thu: > 50 Tỷ.
-
Thuế GTGT: Doanh thu – ngưỡng chịu thuế x tỷ lệ thuế GTGT theo ngành nghề.
-
Thuế TNCN: Thu nhập chịu thuế = Doanh thu – chi phí x thuế suất 20%.
-
Khai thuế: GTGT theo tháng, TNCN theo năm chậm nhất 31/1 năm tiếp theo.
-
Hoá đơn điện tử: Bắt buộc.
-
Chế độ kế toán: Lựa chọn (chế độ kế toán Hộ kinh doanh KHKD hoặc chế độ kế toán DN nhỏ và siêu nhỏ).
Các bước cần chuẩn bị khi chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai
Bên cạnh việc phân nhóm, hộ kinh doanh cũng cần chủ động xây dựng lộ trình chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai để tránh bị động khi chính sách chính thức áp dụng.
Rà soát doanh thu và xác định đúng nhóm hộ kinh doanh
Bước đầu tiên và quan trọng nhất là kiểm tra lại doanh thu thực tế của năm 2025, đồng thời ước tính doanh thu năm 2026. Trên cơ sở đó, hộ kinh doanh xác định mình thuộc nhóm nào, từ đó lựa chọn phương pháp tính thuế, chế độ kế toán và phần mềm bán hàng phù hợp với quy mô.
Kiểm kê hàng tồn kho tại thời điểm chuyển đổi
Đối với các hộ có doanh thu vượt ngưỡng miễn thuế, việc kiểm kê hàng tồn kho tại thời điểm chuyển đổi là bước không thể bỏ qua. Điều này giúp đảm bảo số liệu đầu vào chính xác, tránh rủi ro chênh lệch khi cơ quan thuế kiểm tra sau này.
Đăng ký và triển khai hóa đơn điện tử sớm
Những hộ kinh doanh dự kiến có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên trong năm 2026 cần chủ động đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử càng sớm càng tốt. Việc áp dụng sớm giúp hạn chế sai sót, đồng thời tạo thói quen vận hành minh bạch ngay từ đầu.
Chuẩn bị sổ sách và hồ sơ kế toán
Khi doanh thu vượt ngưỡng miễn thuế, hộ kinh doanh cần xây dựng hệ thống sổ sách kế toán phù hợp với phương pháp tính thuế đã lựa chọn. Đây là nền tảng quan trọng để kê khai chính xác và tránh các rủi ro về thuế trong dài hạn.
Cập nhật thông tin đăng ký kinh doanh và thuế
Trường hợp có thay đổi về phương pháp tính thuế hoặc thông tin hoạt động, hộ kinh doanh cần thực hiện điều chỉnh thông tin đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế thông qua cơ chế một cửa liên thông hoặc trực tiếp tại cơ quan thuế quản lý.
Tách bạch tài khoản ngân hàng cho hoạt động kinh doanh
Việc mở tài khoản ngân hàng riêng cho hoạt động kinh doanh, độc lập với tài khoản cá nhân, là yêu cầu cần thiết để đảm bảo minh bạch dòng tiền và thuận lợi cho việc kê khai, đối soát với cơ quan thuế.
Thực hiện kê khai thuế đúng mẫu và đúng nền tảng
Cuối cùng, hộ kinh doanh cần thực hiện kê khai thuế theo đúng mẫu biểu, phù hợp với phương pháp tính thuế và lĩnh vực kinh doanh. Việc khai thuế được thực hiện thông qua ứng dụng eTax Mobile, kết hợp với đăng ký tài khoản định danh điện tử trên VNeID và sử dụng chữ ký số theo quy định để hoàn tất các thủ tục hành chính điện tử một cách thuận lợi.
Lời kết
Những thay đổi về chính sách thuế từ ngày 1/1/2026 cho thấy hộ kinh doanh không còn đơn thuần “đóng thuế khoán” như trước mà buộc phải quản lý doanh thu, hóa đơn và sổ sách bài bản hơn. Việc xác định đúng nhóm hộ kinh doanh, lựa chọn phương pháp tính thuế phù hợp và chuẩn bị hồ sơ ngay từ bây giờ sẽ giúp bạn tránh rủi ro bị truy thu, xử phạt và gián đoạn hoạt động kinh doanh khi luật chính thức áp dụng.
Nếu bạn là hộ kinh doanh đang loay hoay với kê khai thuế, hóa đơn điện tử, sổ sách kế toán, Kế Toán Hà Nội hiện đang triển khai khóa học kế toán hộ kinh doanh thực hành và dịch vụ kế toán trọn gói dành riêng cho hộ kinh doanh. Chúng tôi hỗ trợ từ rà soát doanh thu, tư vấn phân nhóm thuế, setup sổ sách đến kê khai thuế đúng luật, giúp bạn yên tâm kinh doanh và tối ưu chi phí lâu dài.
